TOTALE HEUPPROTHESE PROBLEMSOLVING
Iedereen kent wel iemand die een totale heupprothese - operatie (THP) heeft ondergaan. De meeste patiënten zeggen: “Oh, dat stelt niets voor”. Terwijl er andere zijn waarbij er complicaties optreden. Daar ga ik niet verder over uitweiden omdat dit tot het domein van de chirurgen behoort.
Wat ik jullie wel wil vertellen is wat van belang kan zijn bij een geplande THP-operatie en hoe ik met therapie het voorovergebogen lopen (flexiehouding na THP) en hypertonie van de adductoren kan verhelpen (te hoge spanning van de spieren die je benen sluiten vanuit bv. spreidstand).
Preoperatief is de informatie die de patiënt krijgt over de operatie zeer belangrijk. Dit kan een combinatie van mondelinge, schriftelijke en audiovisuele informatie zijn: chirurg die info geeft over type heupprothese en verloop van de operatie, brochure, infosessies in het ziekenhuis…. Ook preoperatieve kinesitherapiebehandelingen voor het versterken van de spieren rondom de heup, leren lopen met krukken… hebben hun nut al bewezen.
Hoe fitter je de operatie ingaat, hoe vlotter de revalidatie na de operatie verloopt.
Flexiehouding na THP-operatie: Patiënt liep voor de operatie al wat voorovergebogen.
Postoperatief heb ik in vroeg stadium de volgende oefening gegeven:
1. Stretch van de heupbuigers (flexoren)
a. Uitgangshouding (UH): Ruglig (Rglg) op een niet te zacht oppervlak
Het niet-geopereerde been gebogen met de voet gesteund op het oppervlak en het geopereerde been helemaal uitgestrekt.
Handeling: Patiënt spant de achterste bilspieren aan zodat het bekken (de poep) wat van het oppervlak loskomt. Zo worden de heupbuigers gestretcht doordat het bekken naar boven getild wordt.
b. UH: Rglg
Handeling: De knie van het niet geopereerde been helemaal naar je toetrekken en het geopereerde been helemaal uitstrekken.
c. In een later stadium, als de patiënt de stretch bij de vorige oefeningen niet meer voelde zijn we naar de volgende overgestapt.
UH: Rglg
Handeling: Het niet geopereerde been naar je toe trekken.
Het geopereerde been, gebogen thv knie, over de zijde van het bed laten hangen. (Foto 1)
Foto 1
Als je dit te hard voelt kan je je niet geopereerde been ook gebogen op tafel zetten. (Foto 2)
Foto 2
Al deze stretchoefeningen werden 15-20 sec aangehouden en 10x uitgevoerd.
In de verdere revalidatie herhaalden we deze oefeningen en werd veel aandacht besteed aan het gangpatroon van de patiënt zodat deze terug rechtop liep bij het stopzetten van de revalidatie.
Zoals ik al eerder vermeldde wil ik ook een stretchoefening meegeven ter bestrijding van de hypertonie van de adductoren. Dit komt wel vaker voor bij oudere patiënten en gaan daardoor hun voeten naar binnen plaatsen bij het wandelen waardoor het risico op vallen groter wordt. In de eerste plaats maak ik als therapeut deze spieren los, anders blijft de spanning te hoog. Daarna tracht ik deze spieren te stretchen op volgende manier:
2. UH: stand, voeten op heupbreedte
Handeling: je zet je niet-geopereerde been zijwaarts en je laat je geopereerde been staan. De voetpunten mooi naar voor, niet naar buiten of binnen. Dan voel je de stretch ter hoogte van de adductoren.
Deze oefening hou je ook 15-20 sec aan en herhaal je 10x.
Deze stretchoefeningen kunnen de patiënt helpen samen met al de andere revalidatieoefeningen om een mooi, evenwichtig gangpatroon te bekomen.
Uiteraard zijn de oefeningen die je als therapeut kiest afhankelijk van de leeftijd, de fitheid en de hulpvraag van de patiënt. Een patiënt die nog wil gaan tennissen zal anders gerevalideerd worden dan een patiënt die tevreden is met wandelen of fietsen.
Inge Pauwels
01/02/2022