Ik heb een peesontsteking: wat nu?

Allereerst: wat is een pees?

Een pees is een relatief rigide structuur die de spier verbindt met het bot. Door de werking van dit mechanisme kunnen we onze gewrichten bewegen en/of stabiliseren in een bepaalde houding. Elke spier in ons lichaam die instaat voor beweging hangt vast aan ons skelet; veel spieren zijn dus ook veel pezen; ze zitten overal in ons lichaam.

Wat is een peesontsteking?

Bij een normale spier/peeswerking zorgt het opspannen van de spier voor beweging (vb: elleboog plooien), bij ontspannen van de spier zorgt dit voor een tegengestelde beweging (vb: elleboog strekken). Door repetitief dezelfde beweging uit te voeren of bij zware belasting kunnen de spieren tussendoor onvoldoende ontspannen, waardoor ze de neiging hebben om te verkorten (of in een semiverkrampte toestand terecht te komen). Doordat de pezen die hieraan aan vasthangen minder flexibel zijn, komt hier veel trekkracht op terecht en gaan de pezen geïrriteerd geraken. Als dit te lang duurt, gaan de pezen “ontsteken”. Deze ontstekingen zijn niet te vergelijken met een ontsteking waarbij je in je vinger snijdt en er door een bacterie een ontsteking optreedt. De symptomen zijn echter wel hetzelfde, nl. warmte, zwelling, pijn en naargelang de plek van het probleem ook bewegingsbeperking. Peesontstekingen worden ook wel overbelastings-letsels genoemd. De ene pees is al gevoeliger voor ontsteking dan de andere pees, bijvoorbeeld kniepees- en achillespees-ontsteking, tennis- en golfelleboog,… zien we frequent in onze praktijk verschijnen. Bij peesontstekingen maken we onderscheid tussen acute en chronische ontstekingen.

Acute ontsteking

Je kent het wel, zo af en toe moet het gebeuren, de lente-schoonmaak. Op enkele dagen tijd maak je heel het huis proper, waarbij je ook meteen alle plafonds schoonmaakt en meteen voorziet van een nieuwe laag verf. Vermits je dit niet gewend bent, voelt je pols of elleboog nadien erg stijf aan. Dit betekent dat je je spier hebt overbelast en hierdoor is je spier een beetje verkrampt en opgezwollen, waardoor je pezen onder druk komen te staan. In dit geval spreken we van een acute overbelasting. In de meeste gevallen helpt het om enkele dagen te rusten en ijs te leggen, zodat de pees in kwestie zichzelf kan helen en het probleem zichzelf oplost. Stretching van de spier in kwestie kan ook erg heilzaam zijn omdat deze hierbij tot rust komt en eventuele verkrampingen verdwijnen, waardoor de spanning op de pezen wegvalt en de pees zichzelf makkelijker kan helen. Een ander voorbeeld is iemand die al enkele jaren niet heeft gesport en plots 10 kilometer gaat lopen. Door niet voldoende te doseren geraken je spieren uitgeput waardoor ze eveneens reageren met ontstekingachtige symptomen. Ook hier kan stretching al heel wat leed verzachten. Doseren als je gaat lopen voor de eerste keer is ook geen slecht idee. ;-)

Chronische ontsteking

Chronisch is een term die duidt op “langdurig”. Als er continu aan een pees wordt getrokken doordat de spieren steeds gespannen staan, zal de pees zich op den duur aanpassen en verandert de structuur van de pees in een poging deze trekkrachten op te vangen. Als de loper uit het vorig voorbeeld hardnekkig steeds over zijn grens blijft gaan en onvoldoende rust inbouwt in zijn loopschema zal hij op een bepaald moment toch met een chronische ontsteking kampen. Door de veranderingen in de pees en de verkorte spieren zal enkel stretching hier niet meer helpen. Doorgedreven oefeningen dienen de structuur van de pees opnieuw te normaliseren alvorens terug het sporten te hervatten. Uiteraard is het van belang dat het sporten nadien wel correct wordt opgebouwd om hervallen te vermijden. Verder kunnen ontstekingsremmers hier ook hun werking hebben (opgelet: neem deze enkel op voorschrift!).

Andere oorzaken?

Uiteraard zijn repetitieve bewegingen niet bevorderlijk voor de ontwikkeling van peesontstekingen. Andere oorzaken kunnen zijn: - Foutieve houding (werk-gerelateerd) waardoor telkens dezelfde spieren worden gebruikt - Biomechanische problemen bv.: voetafwijkingen, beenlengteverschil, instabiele gewrichten, … - Trauma: een val op de knie kan soms aanleiding geven tot een kniepeesontsteking - Foute ondergrond bij het lopen; een harde asfalt is slechter dan een verende ondergrond (hierdoor moeten bepaalde spieren in het onderbeen meer schokken opvangen waardoor ook hier weer een overbelasting kan optreden)

Kan het nog erger?

In geval van een chronische ontsteking die niet (tijdig) behandeld wordt bestaat altijd de kans dat het probleem verergert. Door de structurele veranderingen in de pees zijn de vezels minder sterk, waardoor een plotse, explosieve beweging ervoor kan zorgen dat de pees inscheurt. Als dit een volledige scheur betreft is een operatieve ingreep meestal noodzakelijk.

Preventie?

Uiteraard krijgt niet iedereen die begint te sporten een peesontsteking, gelukkig maar. Wat kan je doen om een peesontsteking te vermijden?

1. Zorg voor een goede opbouw bij (her)start van sporten.

2. Zorg ook voor goed materiaal bij het sporten (schoeisel, ondergrond, ander materiaal).

3. Zorg voor voldoende afwisseling in dagelijkse bewegingen, vermijd langdurig dezelfde bewegingen/houding op het werk.

4. Zorg ervoor dat je spieren op lengte zijn, stretch voldoende (vraag gerust aan onze collega’s welke spieren en hoe ze te stretchen).

5. Zorg er bij het sporten voor dat je spieren voldoende gehydrateerd zijn, drink dus voldoende.

Voorbeelden

Stretch van de kuitspier

Stretch van de polsstrekkers

Stretch van de polsbuigers

Stretch van de quadriceps

Kelly Mertens
01/04/2022